Rozporządzenie Rady Ministrów z 5 czerwca 2018 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz U z 2018 r. poz. 1339) – tzw. programu azotanowego zostało opublikowane opublikowane 12 lipca 2018 r. Są nim objęci wszyscy rolnicy, którzy prowadzą produkcję rolną (w tym działy specjalne produkcji rolnej) oraz działalność, w ramach której są przechowywane odchody zwierzęce lub stosowane nawozy zawierające azot.
Kogo obejmują wymogi?
Zgodnie rozporządzeniem gospodarstwa o powierzchni do 10 ha lub utrzymujące do 10 DJP (duża jednostka przeliczeniowa) nie mają żadnych nowych obowiązków. DJP – to umowna jednostka przeliczeniowa zwierząt gospodarskich odpowiadająca zwierzęciu o masie 500 kg albo zwierzętom o łącznej masie 500 kg.
Wyjątkiem są rolnicy, którzy nabędą nawozy naturalne z firm prowadzących chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 tys. stanowisk lub prowadzących chów lub hodowlę świń powyżej 2 tys. stanowisk dla świń o wadze powyżej 30 kg lub 750 stanowisk dla macior.
Maksymalne dawki azotu działającego ze wszystkich źródeł (opcjonalnie plan nawożenia azotem) dotyczą gospodarstw o powierzchni 10–100 ha lub utrzymujący 10–60 DJP.
Kto musi sporządzać plan nawożenia azotem?
Plan nawożenia azotem jest obowiązkowy dla gospodarstw:
- o powierzchni co najmniej 100 ha;
- mających co najmniej 50 ha upraw intensywnych;
- utrzymujących co najmniej 60 DJP;
- nabywających nawozy naturalne od firm importujących;
- prowadzących chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 tys. stanowisk lub prowadzących chów lub hodowlę świń powyżej 2 tys. stanowisk dla świń o wadze powyżej 30 kg lub 750 stanowisk dla macior;
- nabywających nawozy naturalne od prowadzących chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 tys. stanowisk lub prowadzących chów lub hodowlę świń powyżej 2 tys. stanowisk dla świń o wadze powyżej 30 kg lub 750 stanowisk dla macior.
Opinia o planie nawozowym
Opinia o planie nawozowym wydawana przez okręgowe stacje chemiczno-rolnicze obowiązuje gospodarstwa lub firmy:
- w związku z programem azotanowym gospodarstwa prowadzące chów lub hodowlę drobiu powyżej 40 tys. stanowisk lub chów lub hodowlę świń powyżej 2 tys. stanowisk dla świń o wadze powyżej 30 kg lub 750 stanowisk dla macior;
- w związku z innymi przepisami - firmy utrzymujące ponad 210 DJP, które mają taki wymóg w pozwoleniu zintegrowanym lub posiadające taki wymóg w kontekście przepisów oddziaływania na środowisko.
Ewidencja zabiegów agrotechnicznych
Ewidencja zabiegów agrotechnicznych związanych z nawożeniem azotem obowiązuje wszystkie gospodarstwa od 10 ha lub od 10 DJP. Ewidencja ta powinna zawierać informacje o:
- dacie zastosowania nawozu;
- rodzaju uprawy i powierzchni uprawy, na której został zastosowany nawóz;
- rodzaju zastosowanego nawozu;
- zastosowanej dawce nawozu;
- terminie przyorania nawozu naturalnego, w przypadku zastosowania tego nawozu na terenie o dużym nachyleniu.
Wzór ewidencji zabiegów agrotechnicznych
Dokumenty przechowuje się przez okres 3 lat od dnia zakończenia nawożenia wykonanego na podstawie posiadanego planu nawożenia azotem albo obliczeń maksymalnych dawek azotu.
Jakie sankcje grożą za nieprzestrzeganie przepisów?
Inspekcja Ochrony Środowiska na podstawie ustawy Prawo wodne może:
- nakazać usunięcie w określonym terminie nieprawidłowości stwierdzonych w trakcie kontroli lub
- nałożyć mandat:
- 2000 zł za stosowanie nawozów niezgodnie z przepisami;
- 3000 zł za przechowywanie odchodów zwierzęcych niezgodnie z przepisami;
- 500 zł za prowadzenie dokumentacji realizacji programu działań niezgodnie z przepisami albo za jej brak;
- 500 zł za brak planu nawożenia azotem, jeżeli jest wymagany.
Dodatkowo, ARiMR w związku z innymi przepisami, może obniżyć dopłaty bezpośrednie.
Maciej Kania
Źródło: Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza
