Wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, są na większości obszarów Polski ujemne. Susza rolnicza w Polsce wraz z końcem maja była notowana wśród trzech upraw: zbóż jarych, krzewów owocowych i truskawek. Niedobory wody pojawiły się głównie na glebach I kategorii (gleby bardzo lekkie), grupa granulometryczna: piasek luźny, piasek luźny pylasty, piasek słabo gliniasty, piasek słabo gliniasty pylasty. Suszę odnotowano w 76 gminach na terenie całego kraju i objęła ona 0,47% powierzchni gruntów ornych.
Najniższe wartości KBW występowały we wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego, na Kujawach, w zachodniej części Niziny Mazowieckiej, na Kaszubach, na Żuławach Wiślanych, na Ziemi Lubuskiej, na Nizinie Szczecińskiej oraz na Równinie Wałeckiej, wynosiły one od -120 do -149 mm. Niskie wartości KBW występowały również w południowych, wschodnich i zachodnich regionach Pojezierza Pomorskiego, w północnych rejonach Pojezierza Wielkopolskiego oraz na Mazowszu od -110 do -119 mm. Natomiast najwyższe wartości KBW (zbliżone do zera) odnotowano na znacznych terenach Polski południowej.
Najcieplej w kwietniu było w południowo-wschodniej Polsce, w południowej część Niziny Mazowieckiej i Śląskiej, na Kujawach i na Nizinie Wielkopolskiej, gdzieśrednia miesięczna temperatura powietrza wyniosła ponad 9°C. Na pozostałych terenach kraju temperatura wynosiła od 8 do 9oC. Jedynie na Pobrzeżu Słowińskim i na północno-wschodnich krańcach kraju odnotowano temperaturę niższą 7-8°C, a w Sudetach i na Przedgórzu Sudeckim 4-7oC.
Tegoroczny maj na terenie Polski również był ciepły. Najcieplej było na Ziemi Lubuskiej oraz miejscami na obszarze Niziny Wielkopolskiej, Mazowieckiej, Szczecińskiej oraz na Kujawach, na tych terenach temperatura powietrza wynosiła ponad 15,5oC i była wyższa o 2oC od średniej wieloletniej. Na przeważającym obszarze kraju notowano temperaturę od 14 do 15°C, wyższą od wieloletniej o 1-1,5oC.
W kwietniu stwierdzono na obszarze Polski bardzo duże zróżnicowanie pod względem występowania opadów atmosferycznych. Bardzo niskie opady poniżej 20 mm wystąpiły na Wysoczyźnie Płońskiej, na Równinie Kutnowskiej i Gorzowskiej, na Pojezierzu Krajeńskim oraz na Żuławach Wiślanych, stanowiły one na tych obszarach od 50 do 60% normy wieloletniej. Niskie opady wynoszące 20-30 mm wystąpiły na północno-zachodnich obszarach kraju, stanowiąc w tych rejonach 60-90% normy. Na pozostałym terytorium kraju opady były wyższe, od 30 do 60 mm (100-130% normy), a w części południowo-wschodniej od 60 do 110 mm (130-170% normy).
W maju opady atmosferyczne były bardzo zróżnicowane. Najniższe opady wystąpiły zwłaszcza na Ziemi Lubuskiej nawet poniżej 20 mm. Niskie opady wystąpiły w wielu rejonach kraju: na Nizinie Wielkopolskiej, Śląskiej na Kujawach, w południowej części Niziny Mazowieckiej, na Wyżynie Małopolskiej, Śląskiej, na Polesiu, Kaszubach, na Pojezierzu Zachodnio i Południowosuwalskim oraz w Kotlinie Sandomierskiej, na tych terenach odnotowano opady od 20 do 40 mm. Na przeważającym terenie Polski opady wynosiły od 40 do 60 mm. Najwyższe opady odnotowano na Przedgórzu Sudeckim i Karpackim, od 60 do powyżej 120 mm. Trzeba zaznaczyć, że tak duża zmienność wielkości opadów na terenie kraju wynikała z ich burzowego charakteru, obok terenów z bardzo wysokimi opadami występowały też obszary położone w bliskiej ich odległości, na których opady były bardzo małe.
W kwietniu i maju wystąpiło bardzo duże zróżnicowanie ilości zasobów wody dla roślin uprawnych. W zachodniej części Nizin Środkowopolskich notowano duży deficyt wody, który może spowodować znaczne obniżenie plonów. Zwłaszcza dotyczy to upraw zlokalizowanych na glebach słabych i bardzo słabych, na glebach cięższych problem niedoboru wody jest mniej odczuwalny. Brak wody zauważalny jest zwłaszcza u zbóż jarych, krzewów owocowych oraz wśród truskawek. Szczególnie trudna sytuacja występuje zwłaszcza w uprawach zbóż jarych późno wysiewanych.
W tym roku oziminy przezimowały znacznie gorzej niż w roku ubiegłym, stosunkowo niska temperatura powietrza w ciągu kilku dni stycznia przy braku pokrywy śnieżnej spowodowała znaczne straty zwłaszcza w uprawach: jęczmienia, pszenicy, pszenżyta i mieszanek zbożowych. Niesprzyjające warunki pogodowe spowodowały mniejsze straty w uprawie żyta. Stwierdzono natomiast duże straty z powodu niskiej temperatury powietrza w uprawie truskawek.
Tegoroczny deficyt wody szczególnie odczuwalny jest w uprawach zbóż jarych, mimo iż na początku wegetacji wschody były dobre. Wczesne wystąpienie początku okresu wegetacji było niewątpliwie bardzo sprzyjającym zjawiskiem dla tych upraw, na plantacjach o opóźnionych siewach sytuacja jest już znacznie gorsza w porównaniu do upraw, w których przystąpiono do szybkiego wiosennego siewu zbóż. Rośliny, które zostały dotknięte niedoborem wody są słabo rozkrzewione, mają słabo rozwinięty system korzeniowy, są niskie co przy dalszym braku wody może spowodować znaczne straty w tych uprawach.
Należy też zwrócić uwagę, że w całym kraju na plantacjach zbóż występuje problem z występowaniem mączniaka prawdziwego oraz septoriozy paskowej liści a także notowane jest duże nasilenie skrzypionki zbożowej.Te liczne wyżej wymienione problemy w wielu uprawach z pewnością spowodują obniżenie plonów a niskie zasoby wody w glebie, mogą tylko spotęgować te straty.
Źródło: iung.pl
