Dane opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny pokazują, że w roku gospodarczym 2014/15 wapnowanie przeprowadzono w 130 tys. gospodarstw (mniej niż 10 proc. wszystkich gospodarstw) i zużyto w tym celu 567,6 tys. ton nawozów wapniowych w przeliczeniu na czysty składnik. Rok wcześniej było to 697,2 tys. ton, a w roku 1999/00 trzykrotnie więcej - 1693,9 tys. ton. Odpowiednio 39 kg CaO/ha użytków rolnych w dobrej kulturze, 48,3 kg CaO/ha i 95,1 kg CaO/ha. Likwidacja dotacji w roku 2004 spowodowała duży spadek w zastosowaniu wapna nawozowego.
Nawozy wapniowo-magnezowe, będące najtańszym źródłem magnezu, stanowiły w tym roku 50 proc. użytych nawozów wapniowych. Sytuacja i tak jest dużo lepsza niż w końcu lat 90., gdy odsetek ten wynosił jedynie 17 proc. wszystkich stosowanych nawozów. Z prezentowanych danych wynika, że zużycie nawozów mineralnych NPK jest trzykrotnie wyższe od zużycia nawozów wapniowych.
Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w latach 2011-2014 przebadała 4142,8 tys. ha, z których 40 proc. ma odczyn kwaśny o pH<5,5. Gleby koniecznie wymagające wapnowania stanowią 20 proc. przebadanej powierzchni. Najgorzej jest w Małopolsce i na Podkarpaciu, tam konieczne jest przeprowadzenie zabiegu na 40 proc. gleb. W Małopolsce zużycie wapna wynosi 10 kg CaO/ha UR w dobrej strukturze. Na Dolnym Śląsku i w zachodniopomorskim - niecałe 60 kg CaO/ha, w Wielkopolsce i na Kujawach 67 kg CaO/ha, a w Opolskim 95 kg CaO/ha.
Nawożenie wapnem, które prowadzi do regulacji odczynu powinno mieć pierwszeństwo przed nawożeniem innymi składnikami. Odpowiednie pH sprawia, że stosowane później makro- i mikroskładniki są lepiej przyswajalne przez roślinę. W glebie powstają warunki do rozwoju mikroorganizmów. W odczynie zbliżonym do obojętnego lepiej rozwijają się bakterie, natomiast znacznie gorzej mają się grzyby, lubiące środowisko kwaśne.
Jako producentom powinno nam zależeć na jak najlepszym wykorzystywaniu dostarczanych nawozów oraz na dbaniu o żyzność i zdrowotność gleby. Nie rezygnujmy zatem z wapnowania, jego wpływ na glebę i rosnące w niej rośliny, choć pośredni, jest nieoceniony.
mk
źródło: stat.gov.pl
