W ostatnich latach problemem stała się poprawna diagnoza sprawców chorób roślin, w tym pomidora i papryki. Hołdowanie przez ogrodników odwiecznej tradycji, że choroby roślin ogólnie powodują grzyby, bakterie oraz wirusy jest przyczyną chybionych ocen sprawców chorób. To skutkuje wykonywaniem niepotrzebnych, kosztownych zabiegów fungicydowych przeciw chorobom infekcyjnym, których nie było. Pomijam tu duży problem chemizacji środowiska, którego można uniknąć.
Mało liści
Oparzelizna słoneczna pojawia się w wyniku silnego i długiego bezpośredniego działania promieni słonecznych na owoce. Objawami są duże, wklęsłe plamy, które marszczą się i bieleją. Na owocach pomidora i papryki ta nieinfekcyjna choroba nasila się przy małej liczbie liści na roślinie. Problem zwiększa się po zastosowaniu środków z grupy regulatorów wzrostu i rozwoju roślin (na bazie etefonu) do przyspieszenia dojrzewania owoców. Plantatorzy pomidora mają do wyboru: Agrostym 480 SL, Ethrel 480 SL, Etylemit 480 SL, Flordimex 480 SL. Substancja czynna wnika do tkanki roślinnej, ulegając rozpadowi wydziela etylen powodujący przyspieszenie procesu oddychania i dojrzewania owoców. Wówczas większość liści zasycha (etylen powoduje starzenie się liści), odsłaniając owoce.
Oparzelizny słoneczne na owocach pomidora.Rozróżnić oparzeliznę od alternariozy
W bieżącym roku obserwuje się wiele przypadków oparzelizny owoców przez intensywne nasłonecznienie. Typowe objawy tych uszkodzeń to tworząca się martwa tkanka o barwie biało-żółtej. Kontrowersję budziła obecność czarnej grzybni w miejscu tych plam, co ogrodnicy zwykle zaliczają do objawów choroby pochodzenia infekcyjnego.
Bardzo podobne czarne, aksamitne plamy tworzą się w przypadku alternariozy owoców. Jest to choroba infekcyjna, która rozwija się bardzo szybko. W wielu publikacjach jest opisywana jako poważna. W przypadku niepodjęcia czynności ochrony roślin jej postęp jest bardzo szybki.
Oparzelizny słoneczne na owocach pomidora.
Lustrując tegoroczne plantacje, stwierdzam, że aksamitne, czarne plamy zwykle nie były powodowane przez patogeniczny grzyb atakujący żywą tkankę papryki. W wielu przypadkach czarne plamy były efektem rozwoju saprofitycznych grzybów z rodzaju Alternaria na martwej już tkance, a martwica była wynikiem oparzenia słonecznego. Grzyby te nie infekują bezpośrednio zdrowych owoców papryki, a są tylko konsekwencją wcześniejszych uszkodzeń owoców przez słońce.
Dodatkowym argumentem za abiotycznym pochodzeniem czarnych, aksamitnych plam jest brak typowych dla choroby grzybowej – alternariozy – plam z koncentrycznym strefowaniem na liściach. Ponadto plamy oparzelizny na owocach można znaleźć tylko od strony intensywnego promieniowania słonecznego.
dr Jan Sobolewski, Katarzyna Wójcik
