W produkcji ekologicznej nie można stosować mineralnych nawozów azotowych. Źródłami azotu są nawozy organiczne, rośliny bobowate w zmianowaniu oraz dostępne w kraju nawozy zawierające azot o pochodzeniu organicznym. Ziemniaki mają dosyć wysokie wymagania pokarmowe, a składniki powinny być dostępne dla roślin zaraz po wschodach, z tego względu najlepiej udają się po przedplonach, które wnoszą do gleby dużo substancji organicznej oraz poprawiają jej strukturę.
Potas, magnez, azot muszą być dostępne dla roślin
W celu użyźnienia gleby w rolnictwie ekologicznym dozwolone jest stosowanie nawozów naturalnych (obornik, gnojówka, gnojowica). Substancje odżywcze muszą być łatwo dostępne dla roślin, w związku z tym zaleca się rezygnację z głębokich zabiegów uprawowych. Nawozy wymieszane z glebą o niewielkiej objętości (na głębokość około 20 cm), pozostając w wierzchniej warstwie, łatwiej są pobierane przez rośliny.
Głównym pierwiastkiem plonotwórczym w uprawie ziemniaka jest potas, który nie tylko odgrywa kluczową rolę w budowaniu plonu, ale także determinuje wielkość biomasy roślinnej, zwiększa odporność roślin na stresy zarówno biotyczne, jak i abiotyczne. Wpływa także na populację mszyc (zbyt niska zawartość potasu powoduje zwielokrotnienie populacji mszyc żerujących na danej plantacji). Potas jest także odpowiedzialny za gospodarkę wodną roślin – wpływa na wzrost ich odporności na suszę. Nawożenie potasem powinno odbywać się przed sadzeniem, najkorzystniej jest stosować nawozy pyliste, szybciej uwalniające się do gleby.
Na szczególną uwagę zasługuje także magnez. Jest on pobierany przez roślinę w późniejszym okresie wegetacji. Można zastosować dolistne dokarmianie roślin, np. siarczanem magnezu. Optymalnym rozwiązaniem jest zastosowanie siarczanu magnezu z insektycydami do zwalczania stonki ziemniaczanej.
Ważne jest także optymalne zaopatrzenie w azot, potrzebny przez 35–50 dni od wschodów, by rośliny mogły wytworzyć odpowiednią masę zieloną, przeprowadzić fotosyntezę i zapewnić wzrost bulw. Im lepiej liście ziemniaka są zaopatrzone w azot, tym dłużej trwa tworzenie plonu. Przeciętne zapotrzebowanie na azot zależy od odmiany i stanowiska i wynosi 80–140 kg dostępnego N na hektar. Zalecana dawka obornika stanowi 30–35 t/ha. Pamiętajmy jednak, że dozwolona dawka azotu w rolnictwie ekologicznym to 170 kg/ha i obejmuje wszelkie dostępne źródła azotu w gospodarstwie, w tym przedplony oraz udział roślin bobowatych i bakterii wiążących azot, znajdujących się na ich korzeniach. Gnojowicę w uprawie ziemniaków lepiej stosować pod przedplon w roku poprzedzającym uprawę, zalecana ilość to 5–30 m3, co odpowiada 50–100 kg N/ha.
Należy też uzupełnić niedobory wapnia, szczególnie jeśli mamy pola o kwaśnym pH, jednakże wapnować je należy przed siewem przedplonu, ponieważ wapnowanie przed sadzeniem ziemniaka sprzyja powstawaniu parcha. Dozwolone nawozy mineralne i środki poprawiające właściwości gleby zakwalifikowane dla rolnictwa ekologicznego można znaleźć na stronie www.iung.pl.
Kiedy sadzić ziemniaki w gospodarstwie ekologicznym?
Optymalny termin zabiegów agrotechnicznych zmniejsza ryzyko wystąpienia gradacji agrofagów. Najważniejszym czynnikiem jest temperatura gleby na głębokości 10 cm, która powinna wynosić minimum 8°C, a w przypadku ziemniaków podkiełkowanych 6°C. Godna wspomnienia jest technologia podkiełkowywania sadzeniaków, w tym celu potrzebna jest temperatura 12–15°C, światło oraz wilgotność względna powietrza ok. 80%. Minimalne natężenie światła to 150 luksów przez 10–12 godzin na dobę. Stosując światło sztuczne, można używać lamp jarzeniowych o mocy 40–65 W. Długość czasu podkiełkowywania zależy od odmiany. Ziemniaki przeznaczone do zbioru po 60 dniach należy podkiełkowywać 6–8 tygodni, a po 75 dniach przez 4–8 tygodni. Na polach z ziemniakami na wczesny zbiór stosowane są także włókniny utrzymujące temperaturę, zapobiegające nadmiernemu wzrostowi części nadziemnych oraz pełniące rolę ochronną przed naniesieniem z wiatrem zarodników grzybów chorobotwórczych lub nalotem szkodników, np. mszyc.
W rolnictwie ekologicznym zaleca się tworzenie międzyrzędzi o szerokości 75 cm, w takim przypadku rozstawa w rzędzie powinna wynosić od 20 do 40 cm.
O czym jeszcze przeczytasz w artykule:
Żeby przeczytać dalszą część artykułu, wystarczy pobrać PDF-a. Z niego dowiesz się m.in:
- Jak dobrać odmianę ziemniaka do uprawy ekologicznej?
- Jak zwalczać choroby przechowalnicze ziemniaków?
- Jakie choroby dotykają ziemniaki w uprawie ekologicznej?
- Jakie szkodniki atakują ziemniaki w uprawie ekologicznej i jak je zwalczać ?
Żeby pobrać za darmo PDF-a z całym artykułem, wypełnij poniższy formularz.
