Gleba składa się z 3 faz: stałej, ciekłej i gazowej. Fazę stałą stanowi tzw. szkielet gruntowy – z ziaren minerałów i skał oraz z próchnicy, która jest związana ze szkieletem mineralnym. Szkielet to w uproszczeniu stos kulek, zamknięty w szklanym naczyniu. Przestrzenie między kulkami są wolne i może zajmować je bądź woda (faza ciekła), bądź powietrze (faza gazowa). Im mniejsze są ziarna szkieletu glebowego, tym więcej wolnych przestrzeni mieści się między jego ziarnami – mówi się, że wraz ze spadkiem średnicy ziaren gleby rośnie jej porowatość. Równocześnie maleje średnica kapilar w glebie – kanalików przewodzących wodę między ziarnami gleby.
Zrozumieć porowatość
(...) W uproszczeniu – porowatość odpowiada maksymalnej zawartości (objętościowo) wody w glebie. Jednak nie cała woda zawarta w glebie jest dostępna dla roślin. Rośliny są w stanie zasysać wodę z gleby, jednak tylko do pewnej granicy. Korzenie nie są w stanie wyciągnąć wody z kapilar o średnicy tak małej, że woda jest w nich zatrzymywana bardzo wysokim ciśnieniem własnym, wywołanym napięciem powierzchniowym. Jest tzw. ciśnienie ssące. Dla punktu trwałego więdnięcia wynosi ono 104.2 hPa, tj. 15,8 atmosfery. Mówimy wtedy o wilgotności trwałego więdnięcia. Jest to wilgotność, poniżej której roślina nie jest w stanie pobrać wody z gleby. (...)
dr inż. Rafał Wawer
Cały artykuł przeczytasz w styczniowym numerze WiOM, str. 46-47.
