Mączniak prawdziwy krzyżowych (Erysiphe cruciferarum)
W Polsce choroba nie stanowi dużego zagrożenia, występuje rzadko, zwykle pod koniec wegetacji. Największe straty powoduje na plantacjach nasiennych, przyczyniając się do obniżenia jakości i liczby nasion. Liście chorych roślin, głównie na górnej stronie, pokrywają się białym, mączystym nalotem grzybni. Na jej powierzchni można zaobserwować żółtawe, później czarne, drobne kuleczki. U kalafiora i kapusty głowiastej występuje chloroza, zamieranie i opadanie liści. U kapusty brukselskiej szarobiała grzybnia pojawia się na łodydze. Osłabione rośliny są wtórnie atakowane przez patogeniczne bakterie.
Potencjalnym źródłem infekcji są porażone chwasty z rodziny kapustowatych. Rozwojowi choroby sprzyja sucha i ciepła pogoda w ciągu dnia i bardzo wilgotne noce.
Ochrona uzasadniona jest głównie na plantacjach nasiennych. Profilaktycznie lub w momencie wystąpienia pierwszych objawów zastosować należy ochronę preparatami na bazie siarki (np. Siarkol 80 WG – 3,0 kg/ha). Środki ograniczające chorobę to również Scorpion 325 SC (1,0 l/ha) i Luna Experience 400 SC (0,9 l/ha). W ochronie biologicznej zaleca się stosowanie Serenade ASO (10 l/ha), jednakże przy dużej presji patogenu środek nie zawsze jest wystarczająco skuteczny.
Czarna zgnilizna kapustnych (Xanthomonas campestris)
Objawy mogą pojawić się w dowolnym stadium rozwoju roślin jako żółte, przebarwienia, przypominające literę V, które rozciągają się w kierunku podstawy liścia, powodując więdnięcie i martwicę. W obrębie przebarwień widoczne są sczerniałe nerwy. Na przekroju podłużnym łodygi, ogonków liściowych i nerwu liścia widać czarne wiązki przewodzące i charakterystyczny żółty wysięk bakteryjny. Dochodzi do zahamowania wzrostu główek kapusty lub porażenia róż kalafiora i brokułu. W uprawach nasiennych bakteria może infekować nasiona, doprowadzając do obniżenia jakości i ilości.
Bakteria zimuje na chwastach z rodziny kapustowatych, w resztkach porażonych roślin oraz w materiale wysadkowym, przeznaczonym na plantacje nasienne. Istotnym źródłem infekcji w nowym sezonie są porażone nasiona. Do rośliny dostaje się przez hydatody, szparki lub uszkodzenia mechaniczne tkanki i systemicznie przemieszcza się w niej. Temperatura powyżej 25°C i wysoka wilgotność powietrza to optymalne warunki do infekcji. Pojawiające się w tym samym czasie opady, mgły czy rosa ułatwiają wnikanie patogenu do wnętrza rośliny.
Do głównych metod zapobiegania chorobie należą: wysiew nasion wolnych od patogenu, uprawa na glebach o dobrej przepuszczalności, bez tendencji do zastoisk wody, zwalczanie chwastów z rodziny kapustowatych, zaprzestanie prac agrotechnicznych, kiedy rośliny są wilgotne oraz dokładne usuwanie lub niszczenie resztek pożniwnych. Profilaktycznie lub w momencie zagrożenia można zastosować Huwa San TR50.
Mokra zgnilizna bakteryjna (Pseudomonas syringae pv. maculicola, Erwinia spp.)
Choroba pojawia się w okresie wegetacji i podczas długotrwałego przechowywania warzyw. W przypadku kalafiorów i brokułów mokra zgnilizna występuje najczęściej na przejrzewających różach, zwłaszcza w uprawie jesiennej (długotrwałe zwilżenie róż). Objawy przybierają początkowo postać małych, wodnistych plam, szybko powiększających się i obejmujących cały zaatakowany organ. Gnijące rośliny wydzielają nieprzyjemny zapach. Choroba występuje najczęściej w okresach wilgotnej pogody i temperatury 25–300C. Patogeniczne bakterie zalegają w glebie na resztkach gnijących roślin. Do rośliny zwykle wnikają w miejscach mechanicznych uszkodzeń tkanki, spowodowanych przez inne choroby lub szkodniki.
W ochronie zaleca się stosowanie zasad profilaktyki i higieny na każdym etapie produkcji: (zdrowy materiał siewny, odkażanie termicznie lub chemiczne pojemników do produkcji, zdrowa rozsada, prawidłowe zmianowanie, niedopuszczanie do przejrzewania róż i przetrzymywania ich zbyt długo na polu). Obecnie brak jest zarejestrowanych środków do ochrony warzyw kapustnych przed chorobami bakteryjnymi. Profilaktycznie lub w momencie zagrożenia uprawę można opryskać preparatem Huwa San TR50 lub Serenade ASO (10 l/ha).
Ważne
Przed przystąpieniem do zabiegów ochrony należy pamiętać o dokładnym zapoznaniu się z etykietą środka. Każdy środek należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta, przestrzegając terminów karencji i prewencji.
Maciej Kania
Źródło: Na podstawie artykułu Agnieszki Czajki z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach z numeru 7/2018 WiOM