Muszkę plamoskrzydłą (Drosophila suzukii) odkryto ponad 80 lat temu w Japonii. Od tego czasu rozprzestrzeniła się w wielu rejonach świata. W 1980 r. wykryto ją na Hawajach, w 1992 r. w Rosji, a w 2008 r. w Ameryce Północnej oraz zachodniej Europie. W ciągu ostatnich lat osobniki gatunku odłowiono w wielu krajach Starego Kontynentu, m.in. w sąsiednich Niemczech, Czechach i na Słowacji. Jesienią 2014 r. muszka pojawiła się w Polsce na dwóch stanowiskach. W Polsce zachodniej znaleziono ją na plantacji borówki wysokiej, a na południu żerowała na plantacji maliny.
Jak wygląda? Muszka ma barwę żółtawą do brązowej z widocznymi ciemnymi pasami na odwłoku. Samice mają wielkość 3,2 - 3,4 mm, a samce 2,6 - 2,8 mm. Rozpiętość skrzydeł u tego gatunku wynosi 5 - 6 mm. Jaja są początkowo przezroczyste, potem mlecznobiałe tak jak larwy, których wielkość dochodzi do 6 mm. Poczwarka jest czerwono-brązowa i ma do 3,5 mm długości.
Muszka plamoskrzydła jest szkodnikiem wielożernym. Występuje m.in. na borówce, malinie, jeżynie, truskawce, porzeczce oraz wiśniach, czereśniach, śliwach, morelach, brzoskwiniach czy roślinach dzikich. Dorosła muchówka wybiera dojrzewający i nieuszkodzony owoc, w nim składa kilka jaj. Wykluwające się z nich larwy odżywiają się miąższem. Skórka zapada się w miejscu uszkodzenia, dochodzi do infekcji wtórnych (np. Botrytis cinerea). Owoce gniją, tracą wartość handlową. W przypadku złożenia jaj krótko przed zbiorem, objawy mogą się ujawniać w przechowalni, transporcie lub w czasie obrotu. Szkodnik rozprzestrzenia się głównie wraz z transportowanymi owocami, w których ukryte są jaja i larwy.
Szkodliwość muszki jest znaczna. W USA mimo wykonania 5 - 7 zabiegów chemicznych straty wyniosły 20 - 40%, a we Włoszech przy braku zwalczania dochodziły do 100%. Zabiegi ochrony chemicznej w czasie dojrzewania owoców są niebezpieczne ze względu na pozostałości pestycydów w jadalnych częściach roślin.
Zimują osobniki dorosłe, ich wylot następuje wiosną, gdy temperatura przekroczy 5ºC. Samica składa od 200 do ponad 300 jaj w ciągu życia. Jaja są składane od kwietnia do listopada. Larwa wylęga się po 1 - 3 dni, a w owocu żeruje 3 - 13 dni. Do przepoczwarczenia dochodzi najczęściej w owocu, w tym stadium muszka plamoskrzydła przebywa od 4 - 43 dni. Osobnik dorosły żyje od 20 - 56 dni. Zakres temperatur, w których szkodnik się rozwija zawiera się w przedziale 13,4 - 29,4ºC, przy czym najintensywniejszy jest w 20 - 25ºC. Drosophila suzukii rozwija od 3 - 9 pokoleń w roku.
Jedynie wczesne wykrycie szkodnika pozwala podjąć z nim skuteczną walkę, dlatego niezbędne jest prowadzenie monitoringu upraw za pomocą pułapek z płynem wabiącym. Profilaktycznie należy zbierać wszystkie owoce z plantacji, zarówno z roślin jak i z ziemi, by uniemożliwić samicom składanie jaj. W Polsce prowadzone są starania o zarejestrowanie środków do chemicznego zwalczania Drosophila suzukii.
mk
Źródło: Metodyka monitorowania występowania i zwalczania muszki plamoskrzydłej (Drasophila suzukii) w Polsce, zdjęcia: eppo.int
