Straty marchwi w przechowalni wynoszą ok. 12 %
Polacy zarówno konsumenci jak i producenci pośród warzyw upodobali sobie marchew o czym świadczą statystyki. Spożycie jest największe pośród wszystkich warzyw i wynosi prawie 7 kg na osobę oraz produkcja która w roku 2018 wynosiła 740 tys. ton i była największa w Unii europejskiej. Głównym zagrożeniem dla przechowywanych korzeni są organizmy chorobotwórcze gdzie prym wiedzie grzyb Sclerotinia sclerotiorum, a także Alternaria dauci, Alternaria radicina, Botrytis cinerea, Rhizoctonia solani, R. carotae.
Etiologia i epidemiologia grzyba S. sclerotiorum
Grzyb S. sclerotiorum jest polifagiem, to znaczy, że poraża wiele gatunków roślin. W cyklu rozwojowym najważniejszy element stanowią sklerocja, przetrwalniki tego grzyba. W glebie w sprzyjających warunkach mogą przetrwać nawet osiem lat. Po przejściu okresu kondycjonowania na który ma wpływ wiele czynników środowiska wytwarzają owocniki gdzie powstają zarodniki workowe dokonujące infekcji pierwotnych. Uwalnianie zarodników workowych może odbywać się przez cały sezon wegetacyjny. Optymalne warunki dla zaistnienia infekcji to okres minimum czterech dni zwilgocenia liścia oraz temperatura powietrza od 10 do 18 °C.
Objawy grzyba S. Sclerotiorum na korzeniach marchwi
Na początku sezonu wegetacyjnego grzyb S. sclerotiorum może powodować zamieranie młodych siewek. Infekcje liści przyczyniają się do zmniejszenia plonu, a osłabianie szczytów roślin powoduje nieefektywne zbiory mechaniczne. W warunkach polowych grzyb przerasta do korzenia. W przechowalni zainfekowane korzenie stanowią źródło infekcji dla sąsiadujących zdrowych korzeni. Pomimo niskiej temperatury grzyb S. sclerotiorum jest zdolny do przerastania tkanek. Następstwem porażenia są infekcje bakteryjne zmieniające tkanki w miękką, papkowatą, cuchnącą masę.
Zwalczanie grzyba S. Sclerotiorum bez chemii
Zła agrotechnika matką strat plonu, a więc zmianowanie. Wybieramy gatunki nie będące gospodarzami dla tego grzyba np. pszenica, kukurydza. Unikamy stanowisk po innych roślinach korzeniowych oraz po rzepaku który prócz marchwi jest głównym żywicielem dla S. sclerotiorum. Unikamy zwartej uprawy, zwracamy uwagę na wyleganie liści oraz właściwie nawozimy na bazie analiz gleby. W walce ze sprawcą zgnilizny twardzikowej dostępna jest skuteczna metoda biologiczna w postaci prepartau Contans WG. Grzyb Coniothyrium minitans kolonizuję przetrwalniki S. sclerotiorum hamując tym samym powstawanie owocników, zmniejszając presje infekcyjną patogena.
O czym należy pamiętać?
- Staranność – czyli unikanie uszkodzeń podczas zbiorów i transportu
- Szybkość – czyli jak najszybsze schłodzenie korzeni po zbiorze
- Samokontrola – czyli utrzymanie stałych warunków podczas przechowywania
Marcin Wieczyński
