Zacznij monitorowanie połyśnicy marchwianki

Marchew, pietruszka, seler, pasternak co roku są atakowane przez połyśnicę marchwiankę (Psila rosae). Uprawy niechronione mogą być zniszczone nawet w 80 proc. Coraz częściej spotykane są uszkodzenia na pasternaku i selerze.  

Owad dorosły ma jedną parę skrzydeł, ciało wysmukłe, długości do 5 mm. Jest błyszczący, ma czarny tułów i odwłok oraz żółte odnóża i część głowy. Odwłok jest stożkowaty, ostro zakończony. Larwa jest wysmukła, jasnożółta, długości do 7 mm.

W ciągu roku występują dwa pokolenia. Muchówki pierwszego pokolenia zaczynają loty około 10 maja. Czas wylotu z bobówek zależy od warunków lokalnych – temperatury gleby (około 10 st. C), przebiegu pogody, ukształtowania terenu i obecności skupisk drzew lub krzewów w sąsiedztwie plantacji. Czynniki te powodują, że na uprawach leżących w odległości 1–2 km od siebie nalot połyśnicy może się różnić o 7–10 dni. 

Muchówki przez pierwsze 10–15 dni odżywiają się nektarem, a później po kopulacji składają jaja do gleby w pobliżu rośliny żywicielskiej. Po 8–14 dniach wylęgają się larwy i zaraz wgryzają się do korzenia. Żerują około 3-4 tygodnie. Larwy tego pokolenia są bardzo groźne w okresie wschodów dla roślin, będących w fazie 2–4 liści. Jedna larwa może całkowicie zniszczyć do 10 roślin w rzędzie. 

Drugie pokolenie muchówek pojawia się na przełomie lipca i sierpnia. Długość lotu much zależy od przebiegu pogody i może trwać nawet do połowy września. Larwy tego pokolenia pojawiają się od końca lipca i żerują aż do zbiorów. Drążą one pod skórką korzeni płytkie chodniki, które są wypełnione ciemnordzawymi, płynnymi odchodami larw.  Uszkodzone korzenie nie zamierają, ale nie nadają się do przechowywania – gniją wtórnie porażane przez patogeny grzybowe i bakteryjne.

Zabiegi opryskiwania przeciwko muchówkom i larwom wykonuje się wg sygnalizacji jednym z wymienionych poniżej insektycydów. Termin ustala się przy pomocy żółtych tablic lepowych (20 x 20 cm) ustawionych na brzegach plantacji, po jednej z każdego boku pola między roślinami tak, aby 1/3 tablicy wystawała ponad wierzchołki roślin. Tablice należy lustrować codziennie, notując liczbę much. 

Dla pierwszego pokolenia tablice na polu powinny stać od początku maja do początku czerwca. Sygnałem wykonania zabiegu jest odławianie na tablicach średnio 1–2 muchówek przez 3 kolejne dni. Dla drugiego pokolenia tablice powinny być ustawione od połowy lipca do połowy sierpnia. Sygnałem do zwalczania drugiego pokolenia połyśnicy jest odławianie średnio 0,75–1 muchówki. 

Tablice skutecznie wyłapują owady przez 3–4 dni. Po tym czasie należy je wymienić, ponieważ wysycha klej, a przyklejone wcześniej owady i resztki organiczne utrudniają identyfikację połyśnicy marchwianki.  

*Rejestracja Proteus 110 OD wygasa 3 sierpnia 2020 r.

dr Maria Rogowska