Ile nasion potrzeba do założenia plantacji rumianku pospolitego?

Na początek - Ile potrzebujemy nasion?

Do założenia 1 ha plantacji rumianku pospolitego wystarczy 1,5–3,0 kg nasion (masa tysiąca nasion rumianku wynosi zaledwie 0,06–0,1 g). Nasiona wymagają do kiełkowania światła, dlatego sieje się je powierzchniowo. 

Rumianek pospolity (Chamomilla recutita) jest rośliną jednoroczną, wyrastającą do wysokości 80–100 cm.

• Łodyga jest delikatna, intensywnie rozgałęziona, liście są 2–3- pierzastodzielne.
• Kwiatostan to koszyczek składający się z osadzonych na zewnątrz białych kwiatów języczkowych oraz wewnętrznych żółtych kwiatów rurkowych. Koszyczki rumianku pospolitego są wewnątrz puste, z dnem stożkowatym. Jest to jedna z charakterystycznych cech, odróżniających rumianek od rumianów. Od gatunków pokrewnych takich jak maruna bezwonna czy rumianek bezpromieniowy gatunek ten różni się również przyjemnym, intensywnym zapachem.
• Rumianek pospolity w stanie naturalnym występuje w całej umiarkowanej strefie klimatycznej Europy. Jest powszechny również na terenie Azji, Australii i Ameryki Południowej.

Dwie odmiany

Gatunek jest uprawiany powszechnie i ulepszany. W Polsce znane są przede wszystkim dwie odmiany rumianku pospolitego:

• Złoty Łan – wielokwiatowa odmiana tetraploidalna o wyższej zawartości olejku i kwiatach łatwo się rozkruszających.
• Promyk – drobnokwiatowa odmiana diploidalna, o kwiatach trwałych, odpornych na rozkruszanie.

Stanowisko pod rumianek

Rumianek wymaga stanowisk ciepłych, nasłonecznionych. Udaje się z powodzeniem na glebach lekkich, piaszczystych. Tradycyjnie pod uprawę rumianku przeznaczane były gleby słabsze, niezbyt zasobne. Rumianek uprawiany na glebach żyźniejszych, zwłaszcza zasobnych w wapń rozrasta się silniej i daje znaczenie wyższe plony. Pod uprawę rumianku nie nadają się gleby podmokłe, ciężkie i zlewne. Dobrze plonuje na stanowiskach po roślinach zbożowych oraz okopowych. Nie powinien być uprawiany na glebach silnie nawożonych organicznie ze względu na bujne rozrastanie się roślin i opóźnienie procesu kwitnienia. Sam rumianek powoduje silne zachwaszczenie pola, dlatego ważny jest odpowiednio wczesny jego zbiór oraz niedopuszczenie do osypania się nasion.

Zalecane jest prowadzenie po rumianku upraw odchwaszczających pole.

Zakładając plantacje od czego zacząć?

Młode rośliny rumianku dobrze znoszą mrozy, co sprawia, że rumianek można uprawiać jako roślinę ozimą i jarą. Plantacje zakłada się poprzez bezpośredni wysiew nasion do gruntu. Nasiona wymagają do kiełkowania wilgotności oraz światła. Dlatego sieje się powierzchniowo, lekko wałując po wysiewie. Masa tysiąca nasion rumianku wynosi zaledwie 0,06–0,1 g, więc do założenia 1 ha plantacji wystarczy 1,5–3,0 kg nasion. Ze względu na lekkość nasion wysiew prowadzony jest z dodatkiem balastu, np. piasku. Ważne przy tym, aby nasiona były regularnie wymieszane w przygotowanej mieszance. Rumianek wysiewany jest w rzędach lub rzutowo. Pierwsza z metod ma tę zaletę, że umożliwia mechaniczne pielenie rumianku w jego początkowej fazie wzrostu.

Zapotrzebowanie rumianku na składniki pokarmowe jest stosukowo niskie. Na plantacjach żyznych rumianek plonuje dobrze nawet bez dodatkowego nawożenia. W przypadku gleb słabszych, o ograniczonej zasobności zalecane jest stosowanie N w dawce 40–50 kg przed rozpoczęciem wegetacji. Nawożenie P oraz K, stymulujące zakwitanie i sprzyjające zwiększeniu zawartości olejku i chamazulenu powinno być ograniczone do 30–40 kg P2 O5 oraz 60–80 K2 O.

Pielęgnacja i zbiór

Ze względu na intensywny i bujny wzrost rumianku prace pielęgnacyjne mogą być prowadzone tylko w początkowej fazie wzrostu. Bardzo ważne jest utrzymanie stanowiska wolnego od chwastów. W przypadku siewu rzędowego, od marca do końca kwietnia możliwie jest używanie opielaczy celem utrzymania czystości w międzyrzędziach. W późniejszym okresie rumianek rozrasta się na tyle intensywnie, że tworzy zwarty łan bez możliwości prowadzenia dodatkowych zabiegów mechanicznych. Ze względu na różne metody uprawy i zbioru rumianek pozyskiwany jest w formie całego ziela, rozkruszu kwiatu rurkowego oraz koszyczka kwiatostanowego. W korzystnych warunkach pogodowych rumianek kwitnie zwykle dwa razy.

Zbiór surowca powinien następować w pełni kwitnienia, w dni pogodne, słoneczne i możliwie bezwietrzne. Najbardziej wartościowy surowiec uzyskuje się w fazie półrozwiniętej, tzn. gdy białe kwiaty języczkowe ustawione są poziomo lub jeszcze ku górze. Zbiór surowca zbyt dojrzałego powoduje przyspieszone rozkruszanie się kwiatostanu i opadanie części nasion. Tradycyjny sposób zbioru rumianku polega na koszeniu całej rośliny i pozostawieniu do suszenia na drewnianych konstrukcjach bezpośrednio na plantacji. Wysuszony w ten sposób w warunkach naturalnych surowiec jest następnie omłacany, po czym odsiewany jest kwiat rurkowy (rozkrusz). Metoda ta pomimo pracochłonności nadal pozostaje popularną metodą zbioru rumianku, zwłaszcza w uprawach prowadzonych na wschodzie kraju. Modyfikacja zbioru polega na zastosowaniu specjalnych kombajnów zbierających tzw. horyzont kwiatowy. Przed suszeniem w suszarniach termicznych koszyczek kwiatostanowy jest oddzielany od łodygi na odsiewaczach bębnowych, a następnie suszony w temp. do 40°C przez około 24 godziny. Ponowne kwitnienie i kolejny zbiór kwiatostanów następuje po upływie około dwóch tygodni.

 Kalkulacja kosztów uprawy 1 ha rumianku pospolitego 

dr Rafał Chmielecki