Jak można poddzierżawiać ziemię KOWR?

Dymisja wiceministra rolnictwa Norberta Kaczmarczyka nie zakończyła sprawy dzierżawionych przez jego rodzinę gruntów. Posłowie zażądali bowiem od wicepremiera i ministra rolnictwa Henryk Kowalczyka szczegółowych wyjaśnień dotyczących „dzierżawy i poddzierżawy gruntów rolnych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w latach 2017-2022”.

Oburzenie rolników

- Od początku września biura poselskie są wręcz zasypywane informacjami i pytaniami od małopolskich, ale nie tylko, rolników, odnośnie do bulwersującej sprawy poddzierżawy 141 ha gruntów rolnych we wsi Kępie pod Miechowem w Małopolsce przez rodzinę byłego już wiceministra rolnictwa. Oburzenie rolników wzbudza zarówno tryb przystąpienia do umowy poddzierżawy członków rodziny wiceministra, jak i jej podpisanie, zatwierdzenie wniosku przez samego ówczesnego dyrektora generalnego KOWR-u – mówiła w Sejmie posłanka Dorota Niedziela z Platformy Obywatelskiej.

Opozycja zauważyła, że w Małopolsce od lat panuje głód ziemi, a zaoferowanie miejscowym rolnikom tylko 16 ha ze 157 ha z dzierżawy to złamanie obietnic publicznie danych rolnikom przez rząd. Posłowie podkreślali, że sprawa dotyczy nieruchomości ponad 100 hektarowej poddzierżawionej od osoby niespokrewnionej i mimo faktu nieposiadania w danej gminie gruntów rolnych. Opozycja chciała wiedzieć  ile gruntów KOWR poddzierżawiono w latach 2017–2022, a szczególnie ile w województwie małopolskim.

Jak rolnik może wydzierżawić grunty?

Odpowiedzi na pytania opozycji udzielił wicepremier i minister rolnictwa Henryk Kowalczyk, który podkreślił, że dzierżawa gruntów z KOWR-u jest podstawową formą działalności użytkowania gruntów rolnych od 2016 r. Generalną zasadą jest, że nieruchomość rolna w pierwszej kolejności wydzierżawiana jest rolnikom na powiększenie gospodarstw rolnych. Dalsze przepisy uściślają, że dotyczy to rolników, którzy zamieszkują na terenie danej gminy, w gminach sąsiednich lub mają gospodarstwa na terenie tej gminy lub gmin sąsiednich oraz ich miejsce zamieszkania jest co najmniej od 5 lat na terenie tych właśnie gmin.

Dzierżawy z zasobu nieruchomości rolnych Skarbu Państwa dokonywane są w dwóch formach:

• wyłanianie dzierżawców w formie licytacji, gdzie głównym kryterium jest oferowana cena albo poprzez złożenie ofert pisemnych, w których głównym kryterium nie jest cena, tylko są parametry spełniane przez rolnika.

- Gdy parametrem jest cena, to jest oczywiste i dość proste, natomiast w momencie, kiedy są to oferty pisemne, krajowy ośrodek wsparcia reguluje, czyli wybiera oferenta do dzierżawy na podstawie kryteriów, a tymi kryteriami są odległość działki od adresu zameldowania lub od gospodarstwa rolnego czy od wydzierżawianej działki. To jest precyzyjne opisane, że jeśli to przekracza 15 km, to już jest właściwie zero punktów, a jak najbliżej to jest 10 punktów – kontynuował H. Kowalczyk, który szczegółowo wyjaśnił pozostałe parametry „oceny” rolnika zainteresowanego dzierżawą.

Jak można poddzierżawiać ziemię KOWR?

- Generalną zasadą regulującą poddzierżawy jest zarządzenie dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i poddzierżawy realizowane są, można powiedzieć, w wyjątkowych sytuacjach – przyznał wicepremier H. Kowalczyk.

Wyjątkową sytuacją jest gdy dzierżawca nie jest w stanie prowadzić gospodarstwa z przyczyn zdrowotnych, z powodu pełnienia funkcji publicznych, z przyczyn ekonomiczno-technicznych (powiązanych z wykorzystaniem budynków, które są nieużytkowane, a są związane z gruntem) lub gdy dzierżawca rozpoczął starania o uzy­skanie emerytury lub renty i przygotowywany jest następca, który może być poddzierżawcą.

Generalną zasadą jest, że do 12 miesięcy zgody na poddzierżawę dokonuje dyrektor oddziału terenowe­go KOWR-u, natomiast powyżej 12 miesięcy wyma­gana jest zgoda dyrektora generalnego KOWR. Dyrektor generalny może wyrazić zgodę na poddzierżawę, ale nie dłuższą niż trwająca umowa dzierżawy.

Jak często KOWR zgadzał się na poddzierżawy?

Szef resortu rolnictwa poinformował, że nie dysponuje szczegółowymi informacjami dotyczącymi poddzierżaw, o które pyta opozycja. Nie wiadomo np. jak wygląda statystyka jeśli chodzi o poddzierżawy w poszczególnych oddziałach terenowych (poddzierżaw do roku). Ale wiadomo jak często wydawał zgodę dyrektor generalny KOWR-u, na poddzierżawy po­wyżej roku.

- W okresie ostatnich lat tych wniosków było ok. 40, kilka zostało ocenionych negatywnie, a ponad 30 zgód pozytywnie – wyjaśnił H. Kowalczyk.

Jak to wyglądało z poddzierżawą rodziny wiceministra?

Henryk Kowalczyk wyjaśnił, że sprawa gruntów poddzierżawionych przez rodzinę wiceministra zaczęła się w 2020 r. Najpierw była od­mowa centrali KOWR na poddzierżawienie na kilka lat. Stąd dyrektor terenowy KOWR podjął decyzję o umowie 12-miesięcznej. Następnie na jesieni 2021 r. centrala KOWR wyraziła zgodę na poddzierżawę na 2 lata.
- Pragnę tylko zaznaczyć, że wszystkie te procedury zgód następowały we wrześniu i na początku paź­dziernika 2021 r. Pan Norbert Kaczmarczyk nie był wówczas wiceministrem rolnictwa –podsumował Henryk Kowalczyk.

wk
Fot: envatoelements