Gaz i prąd wpływają na ceny pomidorów szklarniowych
Oczywiste jest, że ta sytuacja nie mogła nie wpłynąć na Uzbekistan, który z jednej strony (pod warunkiem mądrej polityki publicznej) może uzyskać pewne korzyści w branży szklarniowej w tej sytuacji, jako dość ciepły kraj, a nawet eksporter gazu, a z drugiej strony otrzyma problemy w postaci nieuniknionego wzrostu cen warzyw szklarniowych, w szczególności pomidorów. Co nie zostanie dobrze przyjęte przez lokalnych konsumentów, których poziom dochodów jest na stosunkowo niskim poziomie w porównaniu np. do Rosji, gdzie większość warzyw szklarniowych jest eksportowana.
Tak więc w Uzbekistanie w ciągu ostatnich 7 tygodni ceny hurtowe czerwonego mięsistego pomidora wzrosły o 75% i były już 2,3 razy wyższe niż w analogicznym okresie w 2020 roku, a czerwony okrągły pomidor wzrósł o 43% w ciągu trzech tygodni i był 4 razy wyższy niż w tym samym czasie w ubiegłym roku.
Najprawdopodobniej wzrost cen w Uzbekistanie póki co nie jest związany ze wzrostem kosztów energii, ale jest konsekwencją gwałtownego wzrostu cen pomidorów w Rosji w ostatnich tygodniach. Ceny pomidorów szklarniowych na rynku Federacji Rosyjskiej są również 2 razy wyższe niż w 2020 roku, a ogólnie około 2 razy wyższe niż zwykle w tym okresie roku. Z tego powodu, że Rosja importuje pomidory, w tym z Uzbekistanu, sytuacja w Rosji ma bezpośredni wpływ na ceny w Uzbekistanie.
Korelacja między cenami pomidorów w Uzbekistanie i Rosji jest zauważalna. Jednocześnie potencjał wzrostu ceny pomidorów w Uzbekistanie nie został jeszcze wyczerpany, ponieważ ceny na rynku rosyjskim rosną szybciej niż na rynku Uzbekistanu.
Ceny pomidorów w Uzbekistanie
Jeśli cena hurtowa zwykłego czerwonego okrągłego pomidora w Uzbekistanie wynosi około 5 tys. sum [ ok. 0,47 USD; 1,85 zł.] za kg, wówczas ceny detaliczne pomidorów w Uzbekistanie są już „gryzące”. Na przykład w sieci supermarketów „Makro” czerwony okrągły pomidor jest sprzedawany za 17,59 tys. sum [ok. 6,50 zł.], co odpowiada 1,64 USD. To także rekordowo wysoka cena w tym okresie roku. A dla droższych rodzajów pomidorów, takich jak różowe pomidory, trzeba zapłacić ponad 2,3 USD [ok. 9,05 zł.].
Jeśli wziąć pod uwagę, że ceny pomidorów szklarniowych w Uzbekistanie i innych krajach regionu zwykle zaczynają swój gwałtowny wzrost w listopadzie i grudniu, to w przededniu świąt to warzywo może być zbyt drogie dla lokalnych konsumentów. Co więcej, należy zauważyć, że tempo wzrostu cen może być wyższe niż kiedykolwiek wcześniej, ponieważ produkcja pomidorów szklarniowych w związku z kryzysem cen gazu może spaść w prawie wszystkich krajach świata.
Właśnie tutaj kryje się jedna z zalet Uzbekistanu. Jeśli szklarnie tego kraju uzyskają dostęp do gazu, kraj może znacznie zwiększyć przychody z eksportu produktów o wysokiej wartości dodanej. Co więcej, kraj będzie mógł rozszerzyć geografię eksportu i zamocować się na bardziej wymagających rynkach o wysokim poziomie cen i wypłacalności ludności, co zdywersyfikuje eksport i zmniejszy zależność od dostaw na rynek rosyjski.
Te pozycje, nawet po późniejszej normalizacji sytuacji cen energii, będą łatwiejsze do utrzymania. Obecnie warunki do podbicia nowych rynków szklarniowych są stosunkowo korzystne. Np. na Ukrainie prognozowane są rekordowe ceny warzyw szklarniowych w okresie zimowo-wiosennym. Podobna sytuacja jest oczekiwana w innych krajach Europy Wschodniej i Zachodniej.
Rynek pomidorów w Uzbekistanie ma szansę rozwijać się w dobrym kierunku
Jednak na tym tle ważne jest, aby rolnicy produkujący pomidory w szklarniach Uzbekistanu nie zapomnieli o bezpieczeństwie i jakości dostarczanych produktów, a dodatkowe zyski zostały ponownie zainwestowane w ich poprawę. Pozwoli to krajowi zamocować się na nowych rynkach eksportowych i stworzyć dobre warunki do dalszego rozwoju najwyższego technologicznego i innowacyjnego segmentu rolnictwa, jakim jest biznes szklarniowy.
