Na hektarowym polu Andrzeja Skocza firma Rol-Spec prezentowała trzy odmiany selera korzeniowego od holenderskiej firmy nasiennej Novisem.
- Alpha – odmiana ustalona z tolerancją na jarowizację to świetne rozwiązanie dla producentów specjalizujących się w nowalijkach.
- Mieszańcowa odmiana Calgary to przede wszystkim wyrównany kaliber handlowy i najdłuższe przechowywanie. Rośliny o silnym wigorze, zgrubienie korzeniowe okrągłe, broda korzeniowa skierowana w dół – co ułatwia przygotowywanie do sprzedaży. Zgrubienia bez tendencji do jamistości, biały miąższ i duża zawartość suchej masy to cechy determinujące przeznaczenie również dla przemysłu.
- Największe zgrubienia korzeniowe na polu pokazowym prezentowała mieszańcowa odmiana Boston – czyli idealne rozwiązanie dla przemysłu i rynku warzyw świeżych. Idealnie okrągłe zgrubienia, biały miąższ, duża zawartość suchej masy zapewniają uniwersalność zastosowania tej odmiany. Regulując zagęszczenie na polu określamy jej przeznaczenie. Trzeba pamiętać, że Boston dorasta do dużych rozmiarów. Firma rekomenduje sadzenie odmian mieszańcowych po 15 maja. Na wczesne nasadzenia jest polecana odmiana Alpha.
Nasiona i rozsady od Lutego - podkiełkowane i otoczkowane
Do produkcji rozsady selera (oferowanej przez firmę Luty Jacek) używane są tylko nasiona podkiełkowane i otoczkowane, co gwarantuje wysokie wyrównanie rozsady. To ono w późniejszym etapie produkcji przekłada się na wyrównanie zgrubień, dzięki czemu unikamy dużego rozkalibrowania. Do pozostałych zalet rozsady wyprodukowanej z nasion otoczkowanych i podkiełkowanych należą również bardzo wysokie wschody na poziomie 95%, bardziej rozbudowany system korzeniowy oraz znikoma liczba pustych komór w tacy. Rozsada z takich nasion, w zależności od terminu dostawy, ma od 7 do 8 tygodni.
Rozsada od włoskiego producenta Vivai Bacchetto jest oferowana w Polsce w tacach 228-komorowych (do nasadzeń marcowych) lub 260-komorowych (na kwiecień i maj). Rozsada selera gotowa do sprzedaży ma zwykle od 4 do 5 liści właściwych. Wysokość części nadziemnej oscyluje w granicach 12 cm. System korzeniowy takiej rozsady bardzo dobrze przerasta bryłę torfu, dzięki czemu zachowuje ona swoją zwięzłość i nie rozsypuje się podczas sadzenia. – Nigdy nie dostarczamy rozsady przerośniętej, bo taka źle się sadzi – informował Jakub Wrona. Produkcja rozsady selera odbywa się w tacach styropianowych jednokrotnego użytku. Każda taca jest umieszczana w opakowaniu kartonowym w celu ułatwienia transportu. Przed dostarczeniem jest delikatnie podważana (łatwiejsze wyjęcie z komórek).
Jak dbać o selery?
Cechą charakterystyczną dla roślin selerowatych jest ich duże zapotrzebowanie na bor. Niestety, polskie gleby mają niską zawartość tego pierwiastka. Z tego powodu na polach właściciela stosowano YaraLiva Nitrabor, który jest źródłem azotu, wapnia i boru. Jak informował Hubert Tabor – granule Nitraboru bardzo szybko ulegają całkowitemu rozpuszczeniu, dzięki czemu azot, bor i wapń przechodzą do roztworu glebowego i są od razu dostępne dla roślin. Wpływa to na poprawę jakości korzenia podczas zbioru i przechowywania.
W tym sezonie wysokie temperatury – 32–34°C powodowały (pomimo nawadniania) okresowe wstrzymanie wegetacji. W celu pobudzenia roślin do ponownego wzrostu dwukrotnie zastosowano dolistnie YaraTera Kristalon Zielony. Ostatnim zabiegiem odżywiania pozakorzeniowego był oprysk nawozem YaraTera Kristalon Pomarańczowy. Dzięki wysokiej zawartości potasu nawóz ten wspomaga transport asymilatów do korzenia.
Okazuje się, że w ostatnich sezonach powraca problem pozostałości metali ciężkich w selerze korzeniowym. Hubert Tabor odesłał zainteresowanych tym tematem do strony internetowej: www.yara.pl do artykułu "Kadm w nawozach" autorstwa Wojciecha Kopcia.
Co powodują wahania wilgotoności w glebie w uprawie selera?
Kinga Szczukiewicz z firmy Droppland informowała, że wahania wilgotności w glebie są bardzo niepożądane w uprawie selera korzeniowego, ponieważ powodują pękanie korzeni, pogorszenie jakości miąższu oraz gąbczastość. Według danych z Instytutu Ogrodnictwa, dzięki nawadnianiu zwiększamy plon selera o nawet 45%. Najczęściej są wykorzystywane deszczownie szpulowe. Niemniej jednak nawadnianie tym sposobem wymaga bardzo dużych ilości wody, przyczynia się do ubijania gleby i rozprzestrzeniania chorób grzybowych. Potrzeby wodne selera korzeniowego podczas całego okresu wegetacji wynoszą około 400–500 mm. Nawadnianie selerów korzeniowych prowadzi się przez niemal całą wegetację. Największe zapotrzebowanie na wodę występuje od połowy lipca do połowy września.
Krzem i wapń w przechowalni
W trosce o wysoką kulturę gleby, czyli o odpowiednie pH, strukturę i zawartość próchnicy, a w konsekwencji o magazynowanie składników pokarmowych i wody, warto zastosować aktywator gleby Humicalc 4.0 (firma Cosmocel), zawierający 4 komponenty:
- kredę,
- kwasy humusowe,
- bakterie Bacillus azotofixans oraz kwas borowy.
Zaletą produktu jest wielokierunkowe działanie, tj. szybkie działanie odkwaszające, szybszy rozkład resztek pożniwnych, zwiększenie pojemności sorpcyjnej gleby (zapobieganie wymywaniu składników) i dostarczenie boru – składnika, którego brakuje w polskich glebach. Humicalc 4.0 zaleca się stosować w dawce 250–500 kg/ha.
W przypadku selerów przeznaczonych do długiego przechowywania bardzo istotne jest ich przygotowanie przez cały sezon do przechowywania bez strat. Warto zatem w technologii uprawy zastosować produkty zawierające krzem i wapń, czyli np. Barrier Si-Ca (Si – 24%, Ca – 14,8%), który tworzy na powierzchni roślin cienką warstwę ochronną. Wzmacnia ściany komórkowe roślin poprzez stymulację produkcji chitynaz, które zabezpieczają rośliny przed zewnętrznymi czynnikami stresowymi, np. patogenami, a także często uczestniczą bezpośrednio w procesach związanych z rozwojem wegetatywnym i generatywnym. Rośliny mają również większą tolerancję na nagłe zmiany wilgotności i temperatury, np. w czasie suszy wolniej oddają wodę. Barrier Si-Ca wzmacnia ogólną trwałość roślin i minimalizuje mechaniczne uszkodzenia podczas zbiorów, które generują pierwsze infekcje w przechowalni. Produkt warto stosować w trakcie sezonu regularnie, zaczynając już od etapu przygotowywania rozsady. Dawka to 1–2 l/ha, w zależności od liczby planowanych zabiegów.
Ważnym aspektem w kontekście ubywających substancji czynnych ś.o.r. i wysokich cen nawozów jest to, aby efektywnie wykorzystać sporządzoną ciecz roboczą. Tu z pomocą przychodzi adiuwant Inex-A, który ma właściwości penetrujące, zdolność do rozpuszczania wosków roślinnych oraz zmniejszania napięcia powierzchniowego wody. Zapewnia optymalne pokrycie i szybsze wniknięcie cieczy roboczej do rośliny. Zaleca się stosowanie preparatu w dawce 50 ml na każde 100 l wody. Ważne jest, żeby jako pierwszy został dodany do zbiornika z wodą.
Biologiczne rozwiązania w ochronie selera
Tomasz Domański z firmy Koppert prezentował dwa produkty biologiczne, rekomendowane do uprawy selera korzeniowego. Jeden z nich – Trianum w gospodarstwie Andrzeja Skocza jest stosowany od lat podczas produkcji rozsady, celem uniknięcia chorób odglebowych.
- Trianum jest biologicznym fungicydem, zawierającym pożyteczny grzyb Trichoderma harzianum szczep T-22. Chroni korzenie przed patogenami glebowymi, np. Fusarium, Pythium, Rhizoctonia. Grzyb zawarty w produkcie ma niesamowite zdolności kolonizacyjne. Namnażając się zdecydowanie szybciej niż pozostałe organizmy grzybowe znajdujące się w glebie, obrasta system korzeniowy, zajmując dostępną dla patogenów przestrzeń życiową i uniemożliwiając im rozwój. Szybkie namnażanie grzyba wymaga wiele energii, która jest uzyskiwana z wchłaniania wydzielin korzeniowych roślin. Zwykle substancje te są pożywką dla patogenów. Zastosowanie Trianum blokuje im dostęp do tych substancji, wskutek czego patogeny nie mogą się mnożyć.
- Drugim rekomendowanym produktem jest Capirel, zawierający nicienie entomopatogeniczne Steinernema feltiae. Są one naturalnymi wrogami szkodników występujących w glebie. Mechanizm działania nicieni polega na dostaniu się do wnętrza szkodnika i uwolnieniu w jego ciele symbiotycznych bakterii. Bakterie te przekształcają tkankę nosiciela w źródło pożywienia dla rozwijających się i rozmnażających nicieni. Zaatakowany szkodnik umiera w ciągu kilku godzin lub dni. Produkt jest skuteczny również w niskich temperaturach. Capirel ma postać żelu umieszczonego w saszetkach. Żel miesza się z wodą i aplikuje na uprawę za pomocą opryskiwacza, systemów nawadniających lub konewki.
Marcin Wieczyński
